De beste Nederlandse beschrijving van ‘awareness’ is gewaarzijn. Denk daarbij aan woorden als opmerkzaamheid, helderheid, aanwezig zijn, sensitiviteit, tot besef komen. Het ontwikkelen van gewaarzijn is een proces van onderzoek van wat er in het hier-en-nu gebeurt. Dat doe je door regelmatig aan jezelf de vraag te stellen: ‘Wat gebeurt er nu met mij?’ Het besef wat dit naar voren brengt kunnen je gevoelens, gedachten, lichamelijke gewaarwordingen zijn.
Waar word je je bijvoorbeeld nu gewaar van bij het lezen van een boek? Sta eens stil bij de gedachten die je nu hebt. Waar denk je nu aan? Door je aandacht nu te richten op je denken, komen je gedachten naar de voorgrond. Je gewaarzijn kan je ook richten op je gevoelens of op je fysieke gesteldheid. Wat ervaar je nu lichamelijk? Heb je bijvoorbeeld een droge mond? Merk je dat je even moet bewegen? Onderzoek eens waar je nu behoefte aan hebt. Heb je dorst, omdat je je nu gewaar werd van je droge mond? Wil je dan nu in je behoefte voorzien?
Deze vorm van opmerkzaamheid is belangrijk voor je ontwikkeling. Als je je gewaar wordt van je behoeftes, komen ze op de voorgrond van je bewustzijn en ontstaat er een mogelijkheid tot keuze. En door het maken van keuzes kan je in je behoeftes voorzien, zodat de gestalt weer rond is.
Awareness heeft betrekking op een veelheid aan processen in ons leven, op fysiologische, psychologische, sociale aspecten, en veel daarvan gebeurt onbewust. We hoeven niet continu na te denken over zaken die we onszelf aangeleerd hebben. Maar als we er ergens in vastlopen, dan pas worden we bewust van iets dat we mogelijk genegeerd hebben. De aandacht die dan nodig is wordt dan voorgrond, komt in ons bewustzijn, met de behoefte die daarin schuilgaat. Opnieuw ontstaat er dan een keuzemoment. Geef je invulling aan je behoefte of niet? Het interessante aan awareness is dat het aanwezig is. Net als zwaartekracht, waarvan je je pas bewust wordt als je iets laat vallen op de grond.
Bij awareness werkt dat door je bewust te worden van het hier-en-nu. Door meer aware te zijn word je opmerkzamer, waardoor je beter staat bent om te ervaren wat je in het nu nodig hebt. Het bewuster worden van je gewaarzijn wordt versterkt naarmate je verfijnt in je waarneming.