Een metafoor voor krachten die groter zijn dan jezelf. Het is een natuurlijke beweging. Als we in een waterstroom terecht komen, dan is onze impuls tot verzet groot. We zetten een tegenbeweging in. Een stroom is ongewis. Het brengt ons een onbehaaglijk gevoel, omdat we niet weten waar we uitkomen. Zelfregie is een fundamentele behoefte in menszijn. Een stroom neemt dat van ons over.
Heb je weleens tegen een stroom in gezwommen? Dat gaat niet. Je blijft op dezelfde plek en verbruikt daarbij veel energie. Hoe harder je zwemt, hoe groter de weerstand. En het wrange is: je beweging brengt je niet verder. Met het grootste risico dat je jezelf uitput en niet meer in staat bent om in je basisveiligheid te voorzien. In geval van waterstromen is dat je hoofd boven water houden om te blijven ademen.
Ik heb het zelf ondervonden tijdens mijn zwemtocht van Dover naar Calais. Op de tracker zag ik achteraf dat ik in een s-curve heb gezwommen. Er stroomt water in de Noordzee die je meeneemt, vervolgens stroomt het er weer uit en zwem je richting oceaan. Terwijl ik toch echt dacht dat ik in een rechte lijn zwom.
Go with the flow
Welke opties heb je als je eenmaal in een stroom terecht komt? De meest voor de hand liggende optie is om je mee te laten voeren met de stroom. Go with the flow. Je volledig laten meedeinen zonder in te grijpen. Het voordeel is dat het relatief weinig energie kost, als je maar wel zorgt voor behoud van je vitale functies. En het is belangrijk om gedurende de beweging in contact te blijven met van alles wat er voorbijkomt. Je loopt het risico dat er meer objecten in het water drijven. Maar als je met dit alles rekening houdt, navigeer je zo door de stroom heen.
Evenwicht herstellen
Uiteindelijk stopt een stroom, simpelweg omdat er ergens tegendruk ontstaat. Beweging creëert antibeweging. Wanneer dat ontstaat weet je niet. Maar waar druk en tegendruk samenkomen, dat is het moment om weer grip te krijgen op het ritme van je eigen beweging. De behoefte aan stilstand is dan doorgaans groot. Een beweging die ons uit evenwicht heeft gebracht, vraagt tijd en rust om het evenwicht te herstellen. De stress moet door het lichaam geabsorbeerd worden. Hier schuilt het risico dat we overmoedig worden en door willen gaan, maar uit ervaring kan ik je zeggen dat tijdelijk rust nemen echt heel belangrijk is. En by the way, stilstand biedt ook overzicht dat een synoniem is voor controle.
Zelfsturing terugkrijgen
De tweede optie is om je koers in de stroom te beïnvloeden. Dat kan op verschillende manieren. Je kunt variëren in subtiele en rigoureuze bewegingen. Subtiel is het om mee te zwemmen met de stroom. Je versnelt dan, terwijl de stroom je meevoert. Het voordeel hiervan is dat je sneller bij de tegendruk komt. En daarmee weer de grip terugkrijgt. Rigoureus is het om in de stroom van koers te veranderen. Kracht gebruiken. Mainstream te gaan of juist meer aan de zijkant. Stromen doet het toch, maar je kunt wel je richting in de stroom beïnvloeden. Dit alles is erop gericht om tijdens het stromen je kansen op zelfregie te vergroten. En met zelfregie bepaal je je eigen koers weer.
Bewuste beïnvloeding
In alle gevallen zorgt bewuste beïnvloeding dat je je hoofd erbij houdt en dat je niet in blinde paniek nog harder gaat zwemmen. Dat lost namelijk niets op.
Een overweldigend moment was dat we als team de kust van Calais bereikten. Na 13,5 uur zwemmen weer zand onder je voeten voelen. Dat gun ik ons allemaal in deze bizarre tijd.