Kennis en inspiratie

Thema van deze weken: leven en dood.

De herfstvakantie is voorbij, wintertijd is ingegaan, de verkiezingen zijn geweest en dit weekend is het Allerzielen (2 november). Wat hebben die met elkaar te maken? In ieder geval maken ze onderdeel van de cirkel van het leven. En hier mochten we met Ria Verlinden ook mee werken afgelopen week… kortom, veel om aan te kijken.

Allereerst de herfstvakantie. Ik werd uitgedaagd om op ‘werk’bezoek te gaan, middenin de natuur. Nou dacht ik dat ik wel wat rust kon gebruiken dus JA gezegd. Een beetje verstilling past wel in deze periode van het jaar. In het donker naar een haardvuur kijken, heerlijk. We hebben daar heerlijk van genoten en veel takken in het vuur verstookt. De bossen waar we waren worden gebruikt voor de houtbouw. Ook een bijzondere gewaarwording. Prachtige natuur én we weten dat over 20-30 jaar ook deze bomen weer gekapt gaan worden. Maar NU is het mooi, stil en rustgevend. Zoals het in het najaar en de winter ook hoort.

Tegelijk voel ik ook een andere uitdaging. Energie om aan de slag te gaan, we zijn met Dutch Leaders bezig om onze merkstrategie aan te passen. En we zijn met hele fijne nieuwe trajecten bezig die veelbelovend zijn. Dat geeft een soort van drive en verlangen om je in te storten. Een soort lentegevoel. Niet passend bij terugtrekken en verstilling. Maar ja, ik ga er wel lekker op…

Er is nog een vaste cyclus in ons leven. Verkiezingen. Ik denk dat iedereen er wel iets over gezegd heeft de afgelopen weken. Ik gun onszelf wijsheid en waarde gedrevenheid. Nuance. Ook hier, angst is een slechte raadgever in mijn ogen; polarisatie drijft ons makkelijk uit elkaar. Terwijl saamhorigheid en verbinding ons juist zoveel meer kunnen bieden. Goed leren luisteren. Poeh wat gun ik dat onszelf ook. Laten we allemaal een beetje dankbaarheid en positiviteit sturen naar degenen die nu ons land mogen gaan leiden met nieuwe energie. Ze kunnen het als een soort lentegevoel vast gebruiken in deze tijd waar we meer naar het donker gaan…

En dan vandaag als ik dit schrijf: Allerzielen. Er zijn ons veel dierbaren ontvallen het afgelopen jaar. Hen gedenken is heel waardevol. Ik ga vanavond in de warmte van de sauna nog extra invoelen op iedereen die inmiddels niet meer ‘onder ons’ is. Toch even bewust bij hen stilstaan, hun leven betekenis geven in het NU. Dankbaar voor de tijd die we samen mochten hebben en het leven dat we via onze voorouders mochten ontvangen. Hoewel Halloween steeds meer oprukt in de Westerse wereld, heb ik er zelf weinig mee. De doden zijn er voor mij veel meer om te eren en ons te helpen her-inneren. En dit is voor mij geen tijd van angst, horror of andere gekkigheid. Laat de liefde van en voor de gestorvenen maar naar voren komen. Veel waardevoller.

Het thema van de week: Van zonneschijn naar storm, het lijden dat ‘men’ vreest?

Ik mocht deze week weer veel persoonlijke verhalen horen. En hoewel elk verhaal behoorlijk anders is, zat er ook hier een rode draad in. In de coach gesprekken ging het over uitspreken en doen. Als leidinggevende én als ondergeschikte. Dat ging dan bijvoorbeeld over loyaliteit aan de werknemer, die al jaren ook als leidinggevende veel gedaan heeft voor de organisatie. Alleen breken er andere tijden aan en nog belangrijker: het functioneren lijkt al een tijdje niet meer optimaal. En dan? Houden we vast aan erkenning van het verleden? En maar even uitzitten? Of toch doorpakken en de confrontatie aangaan?

Hoe moeilijk ook, ik adviseer(de) meerdere keren het laatste. Want doen alsof iets niet bestaat, kan dus eigenlijk niet. Velen zullen het ook zien van een afstandje alleen is de echte erkenning er bij de hoofdrolspelers nog niet op. Maar onder de tafel speelt van alles, zeggen we dan. Dus, zoals George Kohlrieser *) zegt: “de vis op tafel leggen”. Met alles wat er van kan komen en hoe heftig dit ook kan zijn. Die consequenties dragen, met een oprecht hart. Ik heb het vorig jaar ook gedaan en voel het nog steeds, maar ook de enorme opluchting als je je uitspreekt.

En dan naar de gesprekken van deze week. Er waren ook verdrietige en emotionele gesprekken. Gek of juist mooi genoeg komen ze ook steeds meer naar ons toe. Misschien wel omdat dát is waar wij in ons werk mee bezig willen zijn. De diepere laag. Juist om de boel op te klaren en vooruit te laten bewegen! Want ook al doen we vaak aan de oppervlakte een soort van relaxed, onder water speelt er veel meer. Een van de redenen waarom we dit najaar starten met een opleiding ‘systemisch werken voor managers’. Om te leren kijken naar patronen in je organisatie. Anders leren waarnemen, ook met je gevoel.

Gisterenavond mocht ik mee naar een voorstelling over het leven van Franciscus van Assisi. Behalve dat het mooi geschreven was door Edwin Schimscheimer, zat er een mooie boodschap in deze mini-musical. Franciscus koos voor een leven vanuit het hart en legde zijn materialistische rijkdom af. Een moeilijke en dappere keuze. Maar hij kon niet anders. Hij werd uiteindelijk stichter van de orde van de Franciscanen of minderbroeders. Die puur wilden leven in armoede naast de mensen staan, vanuit hun hart. Een moedige keuze waar hij de consequenties ten volste bleef dragen.

En dan deze week. We hechten veel aan zonneschijn. Terecht, die doet ons goed. En als er een storm komt, zetten we ons schrap. Tegenwoordig met weer alarmen en al. Maar mag het ook even stormen? Kunnen we die ook hebben met elkaar? Tegengas geven en gaan staan voor je eigen mening, je eigen verhaal? Ik merkte dat juist in contact gaan de mensen hielp in hun relaties. Het viel achteraf wel mee. Gaf verdieping aan de relatie. ‘De ander was toch niet zo slecht als ik dacht’ of ‘nu heb ik mijn vrijheid en leven terug’… kortom, het lijden dat men vreest is vaak vele malen groter dan de werkelijkheid. En ik denk dat angst ons zoveel weg houdt van zoveel moois: jou zelf en eigen leven. Dus, pak je zuidwestertje en doe je laarzen of stevige aan en ga erop af. Je hart volgen. Je zal zien dat het heerlijk opfrist!! Lekker uitwaaien.

Het thema van de week...je veilig voelen. Geen makkelijk onderwerp en ook erg persoonlijk. Maar het suddert erg door. Bij mezelf en bij de mensen waar ik mee mag werken of bevriend mee ben. Hoe kan je verbinding ervaren om lekker vrij en dapper door het leven te stappen? Zoals Linda Sas noemt: onbevreesd.

Vorig weekend zag ik meerdere posts waarin een oproep werd gedaan voor het steunen en helpen van vrouwen - met kinderen, die geen plek hadden om te verblijven. Onder andere Michelle van Tongerloo (lekkergeven.nl), bekend straatarts in Rotterdam, vecht al jaren voor de mensen op straat. En zij gaat tot het gaatje om mensen te helpen. Geen bureaucratie, alleen maar...er zijn en dingen regelen. Fantastisch. Uiteraard een kleine gift gedaan. Zoek haar maar eens op. Naast het feit dat ik enkele mensen ken die zich dag & nacht inzetten om écht alles te doen voor mensen die ten einde raad zijn, verwonder ik me. Want de mensen die geholpen moeten worden, zijn mensen zoals ik. Goede opleiding, normaal leven gehad. En pats - onderuit gegaan.

Het heeft me dit jaar vaak bezig gehouden. Ook omdat ondernemerschap niet altijd rozengeur en maneschijn is.. En ik ook best wel eens gedacht heb: hoe breien we dit allemaal rond nu? En daarmee ook bewust wordt: het is een dun lijntje. Gelukkig heb ik een super warm netwerk om mij heen met mensen die mij/ons willen steunen. Zo tof? En had ik deze week een super mooie sessie cadeau gekregen bij Caroline Schmitt om nog dieper te voelen wat mijn eigen secure base *) is...ikzelf... echt thuis komen bij jezelf.

En dan toch ook weer. Ik héb nog de middelen. En lieve vrienden & familie, een super gezin en steun van mijn liefste Saskia. Wat als je die niet hebt? Poeh. Ik hoorde een vriendin over een initiatief om vrouwen met elkaar te verbinden - door alle lagen heen. Prachtig, blijven omkijken naar elkaar en even de hand uitsteken als die nodig is! Een van de redenen waarom ik nog harder dan ooit wil bijdragen om de veerkracht van mensen te vergroten.

*) secure base leadership van George Kohlrieser, een hoogleraar en oud FBI gijzelingsonderhandelaar, die we in 2020 naar NL haalden voor ons congres. Hij leert dat veiligheid (hechting) super belangrijk is en zelfs van levensbelang.

lekkergeven.nl - kijk er gerust eens op

Wat betekent 'op je lever hebben' eigenlijk? Als je kort op internet zoekt staat er oa: iets op je hart hebben. Van de lever naar je hart en wat dan? En dan, je gal spuwen? ;-) Best wat uitdrukkingen die gaan over je emoties, je gevoelens of lichamelijke ervaringen.

Het thema van de week past hierbij en is 'verhalen vertellen'. Verhalen over jezelf. Die soms juist niet verteld worden en juist wel naar buiten mogen komen! Verhalen die in je hoofd zijn gaan leven omdat dit veiliger voelt. Zoals: ik kan beter binnen blijven, niemand zit echt op mij te wachten of als ik iedereen help, doe ik ertoe. Ik had er deze week meerdere coach aanvragen of gesprekken over. Mensen met nekpijn of met 'angst' voor grote dominante mannen of vrouwen. Lydia stuurde me haar podcast waarin ze vertelde over de eerste keer de moed had om óp haar werk te vertellen over haar moeder, die een lichamelijke beperking had. En hoe dat haar leven had beïnvloed. Ik liep met Monique (Wellness & Feetsalon Yourself) door de natuur en hoe zij als mind-walk trainer mensen kan helpen hun verhaal te vertellen. Om eindelijk iemand te hebben die oprecht naar je luistert. Ook als je het verhaal in stilte doet... gek, maar dat kan ook.

Mijn eigen verhaal is ook in beweging. Ik ervaar steeds meer mijn eigen secure base. Dat ik mijn eigen steun en toeverlaat kan zijn. Mooie gewaarwording, naast alle lieve mensen die mij óók al steunden waar ik pas over schreef. Wat een gevoel als je steeds meer kan thuis komen bij jezelf. In jezelf. Aarden en gronden. Niet altijd makkelijk. Maar de hielspoor helpt me herinneren... gek hoe een lichamelijk ongemak eigenlijk een seintje is van het lichaam dat er werk aan de winkel is!! Ik ga eens in de zoveel maanden langs een natuurarts. Zij zegt mij ook vaak dat mijn (bij)nieren mijn 'zwakke' plek zijn. Waar mijn emoties die ik niet/minder uit opgevangen worden. Mijn lichaam doet het wel voor me... heel fijn, maar toch. Beter nog meer oefenen met uitspreken, mijn verhaal en gevoel blijven delen!

Mijn collega Yolanda Voetelink is ook op avontuur gegaan om via haar hobby mensen te gaan helpen met hun verhaal. Werkt al een paar jaar bij ons op de backoffice en besteedt daarnaast veel tijd aan haar IJslandse paarden. Vorig jaar kwamen we op een volgende stap in haar carrière: waarom ga je niet leren voor coach mét je paarden? Inmiddels is ze al behoorlijk ver in de prachtige opleiding van Coby (Kifungo ) en Mira. Ook voor mensen die wel een verhaal te vertellen hebben maar nog niet goed weten wat er in hun (familie) systeem écht aandacht vraagt. Wat je onbewuste al wel weet maar jij nog niet. Daar kan een sessie met de kudde heel goed bij helpen. Dus: boek eens een mooie inzichtvolle ervaring voor jezelf. Is in de buurt van Putten/Voorthuizen in de prachtige natuur.

Wat heb jij op je lever, op je hart? Waar zou jij je gal over willen spuwen en wie vang dit dan op?

Het thema van de week is vaak complex. Het gaat over jouw patronen in relatie tot anderen: familie, geliefden of collega’s.

Laat ik met gisteren beginnen. Heerlijk gewandeld en geluncht met familie. Gesproken over mijn eigen opa & oma van moeders kant, de Broekman familie. We weten er weinig van en mijn neef is bereid om in de geschiedenis te duiken. Hij toont al heel snel wat bijzondere gegevens. Zoals het feit dat mijn moeder niet wist dat haar vader een broertje had die maar 6 jaar mocht worden. Of dat zijn moeder 6 maanden na de geboorte van de jongste, zelf overleed. Ook wist ik niet dat mijn opa & oma op míjn geboortedag getrouwd waren, in 1940. Mogelijk ook ingegeven door de oorlog. Mijn opa moest na een paar jaar naar Oost Duitsland om te werken en liet zijn vrouw en hele jonge kinderen achter. En zijn vader en stiefmoeder hadden weinig oog voor hun kleinkinderen…dat is het frustrerende, verdrietige en eenzame verhaal van mijn oma. Ik begin mijn moeder hiermee ook steeds beter te begrijpen. Want zij kreeg al jong mee: op wie kan je leunen als het écht zwaar wordt? Ik voelde die in ieder geval nog, lange tijd.

Familie systemen en patronen. Als je een relatie krijgt, krijg je die van de ander ook cadeau. Meerdere gesprekken mogen voeren deze afgelopen week over patronen die ontstaan, als je gaat samenwonen, trouwen of samenwerken. Je stapt altijd iets of veel in de wereld van ‘de ander’. Die ook een hele geschiedenis met zich mee draagt. Je gaat mee doen in families waar altijd strijd is of juist weinig aandacht omdat ze weinig contact hebben met elkaar. Je wordt als het ware figurant in een toneelstuk van een ander gezelschap. Probeer dat maar eens in de gaten te krijgen, dat je een rol krijgt (neemt…) in een systeem die niet van jou is. Vaak onbewust overigens. Het wordt meestal pas zichtbaar als er scheuren komen in de relaties. Dat je je ineens afvraagt: over wie gaat dit eigenlijk, wilde ik dit ook? Het complexe is, dat ook jij vaak niet zonder toeval de rol pakt in dat andere systeem… Ik had jaren geleden de kans om op bezoek te gaan bij hoogleraar Paul de Blot, toen al op leeftijd en nog werkzaam op Nyenrode. Hij gaf me meerdere lessen mee. Een ervan was het volgende: neem geen apen op je schouders die niet van jou zijn. Als iemand jou weg wil hebben, wiens probleem is dat dan? (hij werd gesommeerd weg te gaan van Nyenrode omdat hij te oud zou zijn). Ik heb het vertaald naar: blijf goed kijken naar waar het echt over gaat en vooral over wie… laat dan lekker het ‘probleem’ daar waar die vandaan komt. Probeer maar eens, je zal merken dat het je heel veel rust geeft. Wie het krijgt mág het hebben. Dus het hoeft niet .

Rouw kwam ook voorbij deze week. In allerlei vormen. Afscheid nemen van mensenlevens, van relaties en van werkomgeving. Een vriendin wees me op de 6e fase na de vijf van Elisabeth Kübler Ross (rouwcurve), die zesde is zingeving. Wat was de ZIN van de relatie? Wat is het doel geweest om iemand te ontmoeten, samen te leven, mee op te trekken? Iemand die er veel over schreef is David Kessler. Hij schreef ook samen met Louise Hay: je kunt je hart helen… Als je dus alle rouw fases gehad hebt, komt er een moment om te gaan terug kijken naar alles wat je hebt mogen leren. Ik merk dat ik dat fijn vind. Ook al ben ik meerdere keren gescheiden (zakelijk, maar ook liefdes relaties die over gingen toen ik jong was), ik heb ook echt heel veel mogen leren. Dat gold dus ook voor de banen waar ik werkte en afscheid nam, als (on)bewuste keuze voor verdere groei.

Vrijdag organiseerden we ons ZIN! Event vanuit Dutch Leaders en de meaningful leadership community. We nodigden leiders uit om na te denken over de zin van hún bestaan. We hoorden Arita Baaijens en Hilde Bolt. Een mooie combi. Arita trok 17 jaar door de woestijn in Afrika en later nog jaren door de kale vlaktes van Siberië. Ze vertelde over haar ongelooflijke drive om door de woestijn te gaan, zelfs door het toen erg gevaarlijke Darfour in Soedan. Haar team moest mee op haar doel. Het zette me ook wel aan het denken, hoe doe ik dat met mijn collega’s? Hoe past de ambitie van Dutch Leaders bij ieders leven? Mooie vraag voor een volgende teamdag. En daar waren ook de mooie lessen van Hilde, om daadwerkelijk te ervaren hoe ons lijf al deze patronen al lang herkent voordat we erover na gaan denken… kortom een vruchtbare dag.

Ik eindig de week weer gisteren, met Burendag. Sinds we hier wonen, doen we elk jaar mee. Vaak is de BBQ het middelpunt van ontmoeting van de buren, 2 straten in ons geval. Het was weer goed gisteren. Mooie gesprekken rond het kampvuur. Wat is het toch heerlijk om naar de vlammen te staren en samen eens te horen: hoe is het met je? En hoewel ik vaak niet per sé op zoek ben naar nieuwe relaties of vrienden, blijf ik genieten van de saamhorigheid als we even – eens per jaar – inchecken bij elkaar. Per slot leven we hier met elkaar en is nabijheid een groot goed.

Afgelopen week mochten we een leiderschapstraining verzorgen voor verschillende leiders in een organisatie, met als centraal thema: ‘verbinding met jezelf, met de ander en met de organisatie’. Een eenvoudige zin, maar met een diepe laag aan betekenis, zeker in een tijd waarin veranderingen elkaar snel opvolgen en veerkracht essentieel is.

De kracht van vertragen

In deze training namen we de tijd om stil te staan. Want voordat je vooruit kunt bewegen in een veranderende organisatie, is het belangrijk om eerst verbinding te maken met jezelf. We werkten vanuit het idee dat leiderschap zich ontwikkelt in fases. Wie ben jij in jouw fase van je leiderschap? Sta je aan het begin van je ontwikkeling, ben je zoekende, of ben je juist bezig om anderen te begeleiden in hun proces? Of ben je misschien al een beetje afgehaakt in deze verandering. Neem je al een beetje afscheid, of weet je het gewoon even niet. 

Vertragen, stilstaan, stil…..

Daarna keken we naar de leiderschapsfases van de andere MT-leden. Waar staan zij in hun leiderschapsfase. De uitnodiging ging uit om dit met ieder eigen MT eens uit te werken en naast elkaar te leggen. Door dit met elkaar te delen, ontstaat er wederzijds begrip en een stevige basis voor samenwerking.

Met die inzichten in de hand zetten we samen de volgende stap: hoe verdelen we de verantwoordelijkheden in dit team, zodat we meer zelfstandig kunnen werken? Welke rollen passen bij wie? Waar zit energie, eigenaarschap, en ruimte voor initiatief?

De middag stond in het teken van het belangrijke onderdeel om inzicht te verkrijgen in:
- Waar ligt de kracht van onze afdeling?
- En waar zit de ontwikkelruimte?

Samen onderzochten we waar je als MT iets kunt brengen, en waar je ook iets kunt ophalen bij collega’s. Dit vraagt om kwetsbaarheid, openheid en het vermogen om te leren van en met elkaar. Juist in die kwetsbaarheid schuilt kracht, omdat het de basis legt voor echte groei, onderling vertrouwen en gezamenlijke verantwoordelijkheid. 

Psychologische veiligheid (Amy Edmondson) is een vereiste voor open samenwerking en leren. Het betekent dat teamleden zich vrij voelen om zich uit te spreken, vragen te stellen, fouten toe te geven of twijfels te delen, zonder bang te zijn om daar op afgerekend te worden. Juist deze veiligheid is essentieel om je kwetsbaar op te durven stellen en de samenwerking met andere Mt-leden aan te gaan. Zonder die basis blijft ontwikkeling oppervlakkig. 

Soms is vertragen precies wat nodig is om weer helder te zien waar je naartoe wilt. Vanuit rust ontstaat beweging die klopt.