Kennis en inspiratie

In de wereld van leiderschap is er een verschuiving gaande, een beweging weg van gepolijste façades, richting het omarmen van onze authentieke zelf. Dit werd onlangs op indrukwekkende wijze belicht tijdens een training coachend leiderschap, waar het niet draaide om het aanleren van trucjes maar om het ontdekken van onze ware identiteit als mens en leidinggevende.

In onze collectieve beslissing om af te stappen van voorgekauwde vragen en technieken, stapten we in het onbekende terrein van echte gesprekken. De spanning was voelbaar, maar ook de belofte van een diepgaande transformatie. Coachend leiderschap, zo ontdekten we, is geen kostuum dat je aantrekt en aflegt; het is de integratie van wie je bent met bewustzijn van je geschiedenis, kwetsbaarheden, kwaliteiten en voorkeuren.

Durven experimenteren

Terwijl de training vorderde, verschoof mijn aandacht van het aanleren van vaardigheden naar het observeren van wat deelnemers van zichzelf lieten zien. Voor sommigen was dit confronterend – het doorbreken van het beeld dat leidinggevenden perfect moeten zijn. "Leren omgaan met je eigen onzekerheden en imperfecties en durven te experimenteren geeft veel meer flexibiliteit," merkte een deelnemer op.

Krachtige dynamiek

De leiderschapsstijl die op natuurlijke wijze ontstaat, omarmt gelijkwaardigheid en creëert een waardevol mens-tot-menscontact. Authenticiteit blijkt de sleutel tot een krachtige dynamiek, waarbij het stellen van vragen dienstbaar is aan de groei van de ander. Soms is het spannend om gewoon jezelf te zijn en niet te verschuilen achter perfect geformuleerde vragen.

Omarmen van imperfecties

In het laten zien van onze ware zelf, ontstaat de beste versie van leiderschap. Het is een reis van zelfontdekking, het omarmen van imperfecties en het durven experimenteren met wie we zijn als leiders. Coachend leiderschap, zo hebben we ervaren, begint niet met een strategie, maar met het onthullen van de authentieke kracht die in elk van ons schuilt.

Zoals in mijn vorige blog al aangekondigd, zijn we deze week met de Meaningful Leadership Community in Kamp Vught geweest. We hebben nagepraat aan de hand van het boek van Viktor Frankl over ‘Man’s search for meaning’. Ter voorbereiding las ik het boek uiteraard goed door. Ik werd getroffen door de vele zinsnedes van deze psychiater en Holocaust overlever, die grote raakvlakken hebben met mijn werk.

Ik ga er een aantal van delen en laat ze voor de goede orde in het Engels staan. Het manuscript werd als eerste in het Engels vertaald. Viktor twijfelde overigens of hij het anoniem zou uitgeven of toch onder zijn eigen naam.

Wie of wat wacht op jou?

“The person who becomes conscious of the responsibility he bears toward a human being who affectionately waits for him, or to an unfinished work, will never be able to throw away his life. He knows the ‘why’ for his existence, and will be able to bear almost any ‘how’.”

Dit is zo’n belangrijke wijsheid! Wij werken hierin veel met het gedachtegoed van George Kohlrieser, het secure base leadership. Wat ben ik blij dat we hem naar Nederland haalden 3 jaar geleden!

Het leven nemen

We lezen verder:
“Two persons of would-be suicide. Typical argument – nothing to expect from life. Then they realize that something in the future was expected of them. One case: a child who adored him. The other was a scientist with unfinished books. They both could not be replaced – it could not be done by anyone else.”

“We had to learn ourselves and, furthermore, we had to teach the despairing men, that it did not really matter what we expected from life, but rather what life expected from us.’

En: 

“We had to focus on our tasks and stop asking the meaning. These tasks and therefore the meaning of life, differ from man to man, and from moment to moment. Thus it is impossible to define the meaning of life in a general way.

Hoe mooi is het om hierbij stil te staan: aangaan wat het leven van jou verwacht. Tijdens mijn vele familie systemische opleidingen, en recent nog bij Stephan Hausner, leerde ik veel over gezonde en krachtige mensen. Je ouders geven jou het leven en als kind neem je dit leven zo goed mogelijk. Hoe beter het kind het leven neemt, hoe gezonder het is. Het leven nemen met alles wat daarbij hoort, dat is dus voor iedereen anders. Als je (voor)ouders hun ‘huiswerk’ hebben gedaan, hun trauma’s hebben ‘aangekeken’, hoe minder je als kind op te lossen hebt.

Accepteren van consequenties

Voor wie of wat besta jij? Je kind(eren), je partner, je onderneming, het schrijven van een boek? En wat kost dat jou? Dat is het accepteren van de consequenties die bij jouw keuzes horen. Als je ervoor gaat, dan ga je ervoor. Je kan dan alle uitdagingen aan, oftewel: “you will be able to bear almost any how.”

Zelfs in de concentratiekampen waar Viktor was.

Op zoek naar zingeving? Begin dicht bij huis en kijk wat jij te doen hebt!

Vorig jaar rond deze tijd nam ik deel aan een initiatief van Sportrusten van Koen de Jong: samen dippen in het ijskoude water. Het viel bewust samen met de zogeheten Blue Monday, de schijnbaar meest depressieve dag van het jaar. Het doel was om te laten zien dat je onwijs veel mooie energie krijgt van het koudwater-dippen. Het initiatief trok veel aandacht van de landelijke pers. En dit jaar? Ik weet het niet, maar komend weekend zoek ik in ieder geval weer lekker het koude water op!

Het was een goed voornemen van Koen om de landelijke dipdag te introduceren. En nu? Het zit toch al in mijn systeem, dus ik heb de organisatie gevraagd of ‘we’ het weer doen dit jaar. Of was het een eenmalig goed voornemen? Veel mensen zijn toch aan het denken gezet. Of het een gewoonte wordt? We gaan het zien. 

Veranderen
Over goede voornemens gesproken, ontstaan die nu eigenlijk vanuit je hoofd of vanuit je hart? Volg je je ratio en ben je streng voor jezelf of volg je de flow en je gevoel? Of is het een combinatie van beide? Ik weet het niet goed. Mijn collega’s wel, die bedachten het gave CRAFT your life programma om mensen in organisaties aan te zetten om echt een stap te zetten voor zichzelf. En dat begint met essentiële vragen als: wat zou je echt willen veranderen? Hoe wil je dit aanpakken? Wat houdt je tegen? En vooral, welke doelen wil je behalen en welke belemmeringen staan je daarbij in de weg? Er valt zoveel samen, het  psychische, mentale en fysieke aspect kennen we wel. Maar soms zit het ook in de hoek van zingeving en zelfs spiritualiteit. Of alles wat stiekem ook heel veel impact heeft…onze emoties.

Juiste moment

Mijn goede voornemen is tweeledig. Ik wil nog meer vertrouwen op mijn gevoel, mijn intuïtie. Dat betekent gek genoeg dat ik minder moet doen en meer moet wachten op het juiste moment. Hier heb ik nog een leuke anekdote over. Ook wil ik dit jaar bewust stilstaan bij het manifesteren van alle goede gevoelens, ideeën en plannen. Daar kan ik nu mee aan de gang, want er staan zoveel mooie dingen op het programma! Volgende week starten we het Meaningful Leadership Jaar in Kamp Vught en praten we na aan de hand van het boek van Viktor Frankl over ‘Man’s search for meaning’. Ik mag begin februari een search conferentie mede organiseren van de Doendenkers, in de regio Barneveld. Daar gaan we het hebben over een gezamenlijke toekomst voor iedereen: wonen, werken, leven. Dit jaar verwelkomen we grote namen bij stichting Emovere, onder andere dr. Howard Schubiner en dr. Gabor Maté komen naar Nederland. Zij kunnen ons veel leren rondom traumawerk. En dan mogen we als Dutch Leaders nog bij tal van organisaties ‘gewoon’ ons werk doen: mensen helpen mens te zijn in hun werkomgeving.

Verbinding

Oh ja, de anekdote. In mijn vorige bedrijf werkten we vanuit verbinding samen met ondernemers uit ontwikkelingslanden. In samenwerking met SharePeople hadden we een mooie groep onderneemsters uit India en Afrika uitgenodigd in Amersfoort. Met een groep interim managers gingen we over verschillende vraagstukken sparren. Mooie vragen en adviezen werden uitgewisseld en de avond vloog voorbij. Totdat dé vraag voorbij kwam, vanuit een Nederlandse adviseur: ‘gaan jullie onze adviezen ook echt gebruiken?’. Een van de dames glimlachte en zei: ‘Jazeker’. Beetje ongeduldig kwam de vervolgvraag: ‘Wanneer dan’? Eenzelfde rustige glimlach volgde: ‘Als de tijd daar is’. En daar konden we het mee doen. 

Een goed voornemen is prima. Doe het als je het kan en als de tijd daar is.

Ik wens je een mooi 2024!

Januari 2024 markeert niet alleen het begin van een nieuw jaar, maar ook de tijd van goede voornemens en persoonlijke doelstellingen. Als werkgever heb je een unieke kans om dit momentum te omarmen en het persoonlijk leiderschap van je medewerkers te versterken. 

We geven je drie overwegingen waarom juist nu, aan het begin van het nieuwe jaar, investeren in dit aspect van werknemerswelzijn cruciaal is. 

1. Gezondere medewerkers, gezondere organisatie:

Bovenaan het lijstje goede voornemens staat al jaren dat mensen een gezondere levensstijl willen: gezonder eten, meer sporten, een beter sociaal leven en minder stress. Ondersteun je medewerkers om van deze goede voornemens een duurzame gedragsverandering te maken, en reken maar dat je dit gaat terugzien in bijvoorbeeld een lager ziekteverzuim.

2. Optimale werk-privé balans:

Medewerkers zijn vaak op zoek naar een betere balans tussen werk en privé. En dat is fijn, want een gebalanceerd leven vertaalt zich altijd naar tevreden en gemotiveerde werknemers. Door ze te ondersteunen in het stellen van realistische doelen en het creëren van een slim plan van aanpak, toon je als werkgever je betrokkenheid bij het welzijn van je mensen. 

3. Investeren in mentale veerkracht 

Door te investeren in het persoonlijk leiderschap van je medewerkers ontwikkelen mensen zich op aspecten als volharding, discipline, weerbaarheid en veerkracht. Kwaliteiten die in elke functie van waarde zijn.  

Iets voor jou en jouw organisatie? Ontdek CRAFT your life!

CRAFT is een programma dat structurele begeleiding biedt bij het ontwikkelen van een strategie om duurzame gedragsverandering te realiseren. Werknemers worden aangemoedigd om hun persoonlijk leiderschap te versterken en concrete doelen te bereiken door middel van 1-op-1 coaching, online modules, inspiratiesessies en nog veel meer. Dit bevordert niet alleen de persoonlijke groei van individuele mensen, maar verbetert ook de teamdynamiek!

Ben je klaar om aan het begin van dit nieuwe jaar te investeren in het persoonlijk leiderschap van je medewerkers? 

Bekijk de CRAFT pagina en download de brochure om te ontdekken hoe het versterken van persoonlijk leiderschap een positieve impact heeft op jouw bedrijf!

‘Wat is jouw grens? Wanneer gaat iemand over jouw grens Pierre?’ 

Mede getriggerd door recente nieuwsberichten over grensoverschrijdend gedrag, zette deze vraag me aan het denken. En dan met name de vraag: wat kan bijdragen om mensen bewust te maken van elkaars grenzen? 

Grensoverschrijding, hoe onbedoeld ook, komt vaker voor dan we ons bewust zijn. Bijna dagelijks lees ik voorbeelden in de media over grensoverschrijding. De vraag die me blijft bezighouden is of dit niet te voorkomen is? Het antwoord is ingewikkelder dan ik dacht. Er is geen panacee tegen bewuste, willens en wetens, grensoverschrijding. Ik ben van mening dat als we de ander niet meer als mens zien, maar als een object van onze eigen fantasie, dat het dan overgaat naar gedrag dat we als strafbaar aanmerken. 

Maar hoe zit het met onbewuste grensoverschrijding? Gedrag dat we in contact met de ander direct of soms achteraf als grensoverschrijdend ervaren. Hoe kunnen we hier meer bewust van worden? En hoe kunnen we het gesprek erover aangaan?  

Mijn eigen grens

Laat ik het eerst persoonlijk maken. Wanneer gaat iemand over mijn grens? 

Wat me direct te binnen schiet is een voorval laatst in de stad. Er stonden jongeren bij de supermarkt die continu het ‘k-woord’ gebruikte. En dan niet in één keer, nee wel 10/15 keer in 5 minuten. Dat ging echt over mijn grens. Ik heb diverse mensen verloren aan deze ziekte en om dat dan anderen toe te wensen, dat ging mij echt te ver. Ik stapte op de groep af en vroeg of ze ermee wilden stoppen. Ze stopten, lachten me uit en liepen weg. Een ander voorval vond jaren geleden plaats in de werksfeer. Ik werd door iemand hoger in de hiërarchie, regelmatig geïntimideerd. De psychische druk werd zo hoog dat ik last kreeg van allerlei lichamelijke klachten. Ik zat ‘opgesloten’ in mijn eigen ervaring. Erover praten was geen optie. Een arts constateerde burn-out verschijnselen. De klachten verdwenen nadat ik niet meer in contact kwam met de betreffende persoon. 

Tijdens het schrijven van deze blog werd ik me bewust van veel meer situaties waarin ik grensoverschrijding heb ervaren. Maar ik stelde mezelf ook de vraag of ik zelf wel eens over iemands grens ben gegaan, en hoe bewust was ik me daarvan geweest? Als ik heel eerlijk ben, dan moet ik dat helaas bevestigen. Ook ik ben wel eens stevig uitgevallen. 

Over de contactgrens

In onze coachopleiding werken we met het begrip ‘contactgrens’. Dit begrip is afkomstig vanuit de Gestaltpsychologie en verwijst naar het punt waar de persoonlijke ruimte van een individu grenst aan zijn omgeving. ‘Ik’ versus ‘niet-ik’. In onze relaties met anderen markeert de contactgrens het verschil tussen jou en de ander. Er is sprake van een fysieke contactgrens, namelijk je lichaam, en een psychische grens, je waarden en normen. Samen vormen ze onze ‘ik’.

Ieder mens heeft contact nodig om te kunnen leven. Contact zorgt ervoor dat onze behoeftes worden ingevuld, zowel de fysieke als psychologische. De contachtgrens is altijd dynamisch. Een voorbeeld hiervan is wanneer iemand zich terugtrekt tijdens een gesprek of fysieke nabijheid vermijdt. Deze afstand kan zowel mentaal als emotioneel zijn en geeft aan waar de persoonlijke grenzen liggen. 

Het begrip contactgrens versimpelt de relatie tussen twee mensen door uit te gaan van drie posities: 

• Voor de grens
• Op de grens 
• Over de grens

In de opleiding werken we ermee door bewust te zijn van deze posities en een gevoel te ontwikkelen over wat de grens tussen jezelf en iemand anders is. Het is een zoekproces tussen twee mensen. Tijdens de opleiding oefenen deelnemers hiermee door op een afstand tegenover elkaar te gaan staan. Vervolgens lopen ze in stilte stap voor stap naar elkaar toe om de toenadering te ervaren met vragen als: wat merk ik in m'n lijf? Wat zijn mijn gedachten? Wat voelt nog comfortabel en wat niet? Deze oefening zorgt ervoor dat deelnemers samen bewust worden van elkaars grens en wat er gebeurt in het contact wanneer de ander letterlijk te dichtbij komt, of juist te veel afstand houdt. Deze grenservaringen dragen bij aan een bewustzijn over contact- en relatieprocessen.

Relationeel bewustzijn

Terug naar mijn vraag: is er een benadering die bijdraagt aan de bewustwording van grensoverschrijding waardoor het gesprek erover mogelijk wordt? 

Ik zie in de Gestalt benadering dat het begrip ‘contactgrens’ voor een brede doelgroep een belangrijke bijdrage kan leveren aan een vergroot bewustzijn over grensoverschrijding. Dan denk ik aan leiders en professionals die vanuit een hiërarchische positie een relationeel bewustzijn zouden moeten ontwikkelen over het effect van hun gedrag op anderen. Met vragen als: hoe maak ik ‘veilig’ contact? Hoe creëer ik een relatie? Wat is mijn 'person effect?' Hoe geef ik leiding? Hoe beïnvloed ik anderen? 

Maar feitelijk zou ieder mens zich hier bewust van moeten zijn. Besef dat er een grens is, en dat er in elke ontmoeting een verschil is tussen jezelf en de ander. En dat je die grens daarom hebt te respecteren. Dat ervaar ik als het fundament waarop relaties tussen mensen ontstaan en verbondenheid ervaren kan worden. 

Wat zou je vandaag nog kunnen doen om dit direct handen en voeten te geven:

1. Echt luisteren: volledige aandacht geven aan de ander en empathisch luisteren.
2. Erkenning van individualiteit: de ander zien als een uniek persoon met eigen ervaringen, gevoelens en perspectieven.
3. Wederzijdse respect: anderen behandelen met respect en waardigheid. 
4. Verplaats je in de ander: proberen om de wereld te zien vanuit het perspectief van de ander. 
5. Nieuwsgierig zijn: je verwonderen over wie de ander is door je oprecht te interesseren in drijfveren, waarden en normen. 

Ben je geïnteresseerd in het begrip ‘contactgrens’ en wat ik kan bijdragen aan het vergroten van je bewustzijn hierin?

De afgelopen twee weken heb ik een groep van twintig leidinggevenden getraind in coachend leiderschap. Het doel: meer leidinggeven vanuit de principes van coachend leiderschap in plaats van het leiding geven op inhoud.

Alle deelnemers waren het erover eens: 'Door de coachende leiderschapsstijl ontstaat er een dynamiek van resultaatgericht en ontwikkeling tegelijkertijd. Zeer inspirerend en effectief.’

Methodes en vaardigheden

We hebben drie gespreksmethodes getraind:

1. Oplossingsgericht coachen: focus op het versterken van het probleemoplossend vermogen.
2. Resultaatgericht coachen, aan het begin van het gesprek het te bereiken resultaat centraal stellen.
3. Awareness based coachen, je directe waarneming inzetten met als doel om het bewustzijn bij de ander te vergroten.

Elkaar coachen

De training was zo opgezet dat de deelnemers elkaar coachten op zowel praktijksituaties als op persoonlijke ontwikkelvragen. Het waren twee intensieve dagen met onderdelen als:

• 1-op-1 coachende gespreksvoering
• Coachen van teams
• Het inzetten van awareness in gesprekken
• Het creëren van psychologische veiligheid door ‘caring & daring’

De kracht van de training zat in het zelf ervaren van de technieken en het aanscherpen van vaardigheden, zoals:

• Empathisch luisteren: kunnen aanvoelen en begrijpen wat er achter de woorden van iemand schuil gaat.
• Vragen stellen: diepgaande vragen kunnen stellen om daarmee het denkproces te stimuleren en de creativiteit te versterken.
• Feedback: het geven van opbouwende feedback die zelfreflectie in gang zet.
• Vertrouwen opbouwen door aware te zijn van de wisselwerking.

Door elkaar te coachen was de leerervaring dubbel krachtig. Voor de coachende leider ‘hé, dit is eenvoudig en het werkt echt’, en voor de coachee ‘ik krijg echt veel inzicht in mijzelf en leer om in oplossingen en resultaten te denken’. Het awareness based coachen bleek een echte eye-opener. Je verlaagt de drempel om elkaar feedback te geven.

Gedurende de training werd extra aandacht besteed aan het zelfbewustzijn van de leidinggevende. Coachende leiders zijn zich bovengemiddeld bewust van hun persoonlijke waarden en overtuigingen en hun mindset om anderen te kunnen ontwikkelen.

Topsport

Het was zeer inspirerend om deze training te geven. Ik heb ervaren hoe krachtig het is als alle leidinggevenden tegelijkertijd een ontwikkelstap maken. In het leiderschap ontstaat dan direct een focus op ontwikkeling en resultaat. De effecten hiervan zullen zij doorvertalen naar hun teams. Over een paar maanden organiseren we met alle leidinggevenden een vervolgsessie, met als doel om te evalueren en te verdiepen.

Leiding geven is nu eenmaal topsport en als je bij de top wilt blijven, vraagt dat om een mentaliteit van continue training. Benieuwd hoe wij dat doen? Neem contact met me op en ik vertel je er alles over!